Rishi Sunak, brytyjski premier i lider Partii Konserwatywnej, zwolnił w niedzielę Nadhima Zahawiego z roli przewodniczącego tego ugrupowania w związku ze sprawą unikania przez niego płacenia podatków dzięki firmie zarejestrowanej na Gibraltarze.
W zeszły poniedziałek Sunak zwrócił się do niezależnego doradcy do spraw standardów o zbadanie nabrzmiewającej od kilku dni afery dotyczącej zaległości podatkowych Zahawiego. Doradca w przesłanej Sunakowi czterostronicowej opinii wskazał, że „zaniedbania” Zahawiego w tej kwestii „stanowią poważne niewywiązanie się ze standardów określonych w kodeksie ministerialnym”.
Podkreślił zwłaszcza, że Zahawi ani razu, gdy był nominowany na stanowiska ministerialne nie zadeklarował tego, że objęty jest dochodzeniem urzędu ds. podatków i ceł (HMRC) w związku z niezapłaconymi podatkami i ze zwłoką korygował swoje nieprawdziwe publiczne oświadczenia.
„Kiedy w zeszłym roku zostałem premierem, zobowiązałem się, że rząd, któremu przewodzę, będzie cechował się uczciwością, profesjonalizmem i odpowiedzialnością na każdym szczeblu. (…) Po zakończeniu dochodzenia prowadzonego przez niezależnego doradcę – którego wynikami podzielił się z nami obydwoma – jest jasne, że doszło do poważnego naruszenia kodeksu ministerialnego” – napisał Sunak w liście do Zahawiego, informując go o jego zwolnieniu z funkcji przewodniczącego partii oraz wiceministra bez teki.
W brytyjskim systemie politycznym na czele partii stoi lider, a przewodniczący zajmuje się administracyjnym zarządzaniem i jest powoływany oraz odwoływany przez lidera.
Podatkowe „zaniedbania” Zahawiego związane były z zarejestrowaną na Gibraltarze firmą Balshore Investments Limited, w której zdeponował on akcje współzałożonej przez siebie w 2000 roku pracowni badania opinii publicznej YouGov. Dzięki temu, że formalnie nie był on właścicielem akcji, nie płacił w Wielkiej Brytanii podatków od zysków kapitałowych. Jak się podejrzewa, pozwoliło mu to zaoszczędzić kilka milionów funtów – zwłaszcza że firma YouGov odniosła później duży sukces, stając się jednym z najważniejszych graczy w branży.
Zahawi przed tygodniem przyznał, że zawarł ugodę z HMRC, zgodnie z którą zapłacił zaległe należne podatki, ale nadal przekonywał, że sprawa była efektem jego „nieuwagi”. Ugoda miała zostać zawarta latem zeszłego roku, a według dziennika „The Guardian” chodziło o 4,8 mln funtów, w czym 30 procent stanowiły kary za zwłokę,
