Unia Europejska i rząd Wielkiej Brytanii osiągnęły porozumienie w sprawie Irlandii Północnej. Chodzi o Protokół Irlandii Północnej, który po brexicie utrudniał handel między Wielką Brytanią a UE.
Premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak oraz szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen spotkali się dziś na zamku w Windsorze. Podczas konferencji prasowej przedstawiono szczegóły na temat porozumienia w sprawie Irlandii Północnej. Rishi Sunak powiedział: – Dzisiejsze porozumienie ma zachować delikatną równowagę i wyznaczać nową drogę dla mieszkańców Irlandii Północnej. Dodał, że tzw. Protokół Irlandii Północnej będzie teraz określany jako “Windsor Framework”, a dzisiejsza umowa oznacza “nowy rozdział” w stosunkach Wielkiej Brytanii z Unią Europejską. Jego zdaniem umowa zapewni płynny przepływ handlu w Wielkiej Brytanii.
– Położymy kres sytuacji, w której żywność wyprodukowana zgodnie z przepisami Wielkiej Brytanii nie mogła być wysyłana i sprzedawana w Irlandii Północnej. Oznacza to, że jeśli żywność jest dostępna na półkach supermarketów w Wielkiej Brytanii, to będzie dostępna również w supermarkecie w Irlandii Północnej – zapewnił premier Wielkiej Brytanii.
Nowa umowa ma chronić miejsce pozycję Irlandii Północnej w Unii Europejskiej. Tekst prawny protokołu został zmieniony, aby zapewnić możliwość wprowadzenia zmian w podatku VAT i akcyzie dla całej Wielkiej Brytanii.
Jedyne prawo UE, które ma zastosowanie w Irlandii Północnej w ramach Windsor Framework, to minimum niezbędne do uniknięcia twardej granicy z Irlandią i umożliwienia północnoirlandzkim przedsiębiorstwom dalszego dostępu do rynku UE. Rishi Sunak ogłosił również, że wynegocjowana umowa pozwoli Irlandii Północnej zawetować stosowanie nowych przepisów UE. – Ustanowi to jasny proces, dzięki któremu demokratycznie wybrani będą mogli zaciągnąć hamulec awaryjny w celu wprowadzenia zmian w unijnych przepisach dotyczących towarów, które miałyby znaczący i trwały wpływ na życie codzienne – wyjaśnił brytyjski premier i dodał, że rząd Wielkiej Brytanii będzie miał prawo weta, jeśli “hamulec” zostanie zaciągnięty.
Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen mówiła: Możemy być dumni z tego, że wywiązaliśmy się ze zobowiązań podjętych podczas negocjacji w sprawie brexitu.
Nowe porozumienie mazmniejszyć obciążenia biurokratyczne, jakie pojawiły się w regionie po brexicie. Protokół Irlandii Północnej został wynegocjowany przez rząd Borisa Johnsona i ustalał zasady specjalnego statusu, jakim zapalny rejon świata miał się cieszyć po rozstaniu Królestwa z Unią. Nowe porozumienie modyfikuje te warunki, ale nie usuwa odmiennego statusu prawnego Irlandii Północnej w stosunku do Wielkiej Brytanii (Anglii, Walii i Szkocji).
Treść umowy niepokoi członków DUP – unionistycznej partii w Irlandii Północnej, a także prawego skrzydła Partii Konserwatywnej. Niezadowoleni oni byli także z dotychczasowego kształtu porozumienia. Unioniści w proteście paraliżują obecnie działania regionalnego rządu w Belfaście. Zasady Porozumienia Wielkopiątkowego z 1998 roku mówią, że regionem muszą razem rządzić przedstawiciele unioniści i republikanie. DUP bojkotuje egzekutywę.
