Wymóg, by obywatele państw UE, który uzyskali w Wielkiej Brytanii tymczasowy status osoby osiedlonej, musieli później składać wniosek o status osoby osiedlonej, jest niezgodny z prawem – orzekł brytyjski Wysoki Trybunał.
Sprawę do sądu złożył rok temu Niezależny Urząd Nadzoru (IMA), brytyjski organ powołany do ochrony praw obywateli UE, który wskazywał, że umowa o warunkach brexitu stanowiła, iż zmiana statusu z tymczasowego na pełny będzie następować automatycznie. Później jednak brytyjskie MSW wprowadziło wymóg ponownego złożenia wniosku w celu uzyskania pełnego statusu.
Według IMA, ta zmiana groziła tym, że ok. 2,6 mln obywateli krajów UE z tymczasowym statusem osoby osiedlonej będzie groziła utrata prawa do mieszkania, pracy i świadczeń w Wielkiej Brytanii, a nawet deportacja, jeśli nie złożą nowego wniosku.
Zgodnie z umową o warunkach brexitu, obywatele UE, którzy mieszkali w Wielkiej Brytanii przed końcem okresu przejściowego, czyli przed 31 grudnia 2020 roku, mogli zachować nabyte prawa, jeśli złożyli wniosek o status osoby osiedlonej (settled status) lub tymczasowy status osoby osiedlonej (pre-settled status). Ten pierwszy przysługuje osobom, które mogły się wykazać minimum pięcioletnim nieprzerwanym pobytem w Wielkiej Brytanii, drugi – pozostałym.
Brytyjskie MSW oświadczyło, że jest rozczarowane tym orzeczeniem i zapowiedziało, że się będzie od niego odwoływać.
Kontrowersja na razie nie wpływa na sytuację życiową żadnego obywatela UE w Wielkiej Brytanii, ponieważ pierwsza grupa osób, które muszą złożyć nowy wniosek w celu uzyskania pełnego statusu osoby osiedlonej, powinna to zrobić do sierpnia 2023 roku.
Według statystyk MSW z końca września tego roku złożonych zostało 6,7 mln wniosków, z czego do końca czerwca 2022 roku rozpatrzono 6,5 mln. Spośród tych 6,5 mln 51 proc. (prawie 3,3 mln) zakończyło się przyznaniem statusu osoby osiedlonej, a 41 proc. (ponad 2,6 mln) – tymczasowego statusu. Polacy złożyli 1,16 mln wniosków, z czego rozpatrzono prawie 1,14 mln. Prawie 857 tys. wniosków złożonych przez Polaków zakończyło się przyznaniem statusu osoby osiedlonej, a 220,5 tys. – tymczasowego statusu.
