We wtorek 13 września Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii z siedzibą w Londynie wysłało list do nowej minister spraw wewnętrznych, byłej prokurator generalnej, Suelli Braverman. Domaga się pilnego zajęcia się sprawami, które powodowały duży niepokój wielu obywateli Polski i innych obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii. List został podpisany przez Sekretarza Federacji Polaków w Wielkiej Brytanii, Tadeusza Stenzela, z powodu czasowej choroby Prezesa Federacji dr Włodzimierza Meira Jędrzejowicza
Federacja przyznaje, że wprowadzenie systemu statusu osoby osiedlonej było stosunkowo udane, pomimo komplikacji i wątpliwości pierwotnie podnoszonych co do jego zalet i praktyczności. Ze statystyk z marca 2022 r. wiemy, że złożono 5,7 mln wniosków od obywateli UE, w tym 1,1 obywateli polskich, z czego 76% uzyskało status osoby osiedlonej, a 19% przedsiedlonego. Pomimo upływu terminu składania wniosków do 30 czerwca 2021 r., Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nadal zezwala na złożenie spóźnionych wniosków, w tym od co najmniej 42 750 od obywateli polskich. Proces składania wniosków został wsparty dotacjami finansowymi Home Office dla organizacji charytatywnych, w tym East European Advice Centre w Londynie i Polish British Integration Centre w Bedford, zapewniając wsparcie, tłumaczenia ustne i tłumaczenia pisemne dla wnioskodawców wymagających szczególnego traktowania.
Zjednoczenie i inne aktywne grupy wsparcia pomagające w prowadzeniu tych spraw obawiają się, że ponad 200 000 obywateli polskich znajduje się w stanie zawieszenia ze statusem przedosiedleńczym. Wielu z nich nadal stoi przed trudnym zadaniem ponownego ubiegania się o pełny status osoby osiedlonej po osiągnięciu 5-letniego pobytu w tym kraju. Często ze względu na swoją sytuację osobistą nie są świadomi, że muszą ponownie złożyć wniosek lub brakuje im wiedzy technicznej lub umiejętności językowych, aby złożyć wniosek. Chociaż sprawa ta pozostaje nierozwiązana, często odmawia się im praw mieszkańców Wielkiej Brytanii, do których są uprawnieni, takich jak zatrudnienie, zakwaterowanie, a nawet wjazd do Wielkiej Brytanii. Ta niepewność co do ich statusu zniechęca ich do złożenia właściwego wniosku o status osoby osiedlonej i może spowodować zwiększenie się liczby osób mieszkających tutaj nielegalnie. Ta niefortunna sytuacja dotyczy wszystkich narodowości UE, w tym także Polaków.
W załączonym liście Federacja zwróciła się do Ministra Spraw Wewnętrznych o złagodzenie problemu w trzech kwestiach.
Pierwszym z nich jest przedłużenie terminu przyznawania dotacji grupom wsparcia, które odegrały istotną rolę w udzielaniu wniosków i które stoją w obliczu zwiększonego obciążenia pracą w ciągu najbliższych kilku lat, gdy kończy się 5-letni okres dla wnioskodawców, ubiegających się o status osoby osiedlonej. Ich obecne dotacje kończą się 30 września 2022 r.,
Drugim jest zwiększenie świadomości osób posiadających status osoby wstępnie osiedlonej, o konieczności ponownego ubiegania się o ten status oraz ostrzeżenie ich o indywidualnym terminie, w którym każdy z nich musi złożyć wymagany wniosek.
Trzecim jest uzupełnienie na żądanie elektronicznego potwierdzenia zarówno statusu osoby osiedlonej, jak i statusu przed osiedleniem się ważnym drukowanym dokumentem, który sprawi, że ich status będzie bardziej widoczny dla pracodawcy, rady szkolnej, kontroli granicznych lub personelu linii lotniczych.
Federacja Polaków w Wielkiej Brytanii CIO, która działa w Wielkiej Brytanii od 1947 roku, oczekuje pozytywnej odpowiedzi ze strony ministra spraw wewnętrznych.
Wiktor Moszczyński
