Wielka Brytania i Unia Europejska zawarły porozumienie dotyczące przyszłości Gibraltaru. Oznacza to koniec wieloletnich, burzliwych negocjacji w sprawie statusu tego terytorium zamorskiego po brexicie.
Na mocy umowy na lotnisku i w porcie Gibraltaru wprowadzi się kontrole paszportowe strefy Schengen i Wielkiej Brytanii, a dla 15 tys. osób, które codziennie przekraczają granicę między Gibraltarem a sąsiadującą Hiszpanią, zniesione zostaną kontrole dowodów osobistych i kart pobytu. Porozumienie znosi też kontrole towarów. Ma ono ponadto wzmocnić współpracę UE–Wielka Brytania w innych obszarach, takich jak pomoc publiczna, opodatkowanie czy egzekwowanie prawa.
Gibraltar, którego status jako terytorium brytyjskiego od dawna kwestionuje Hiszpania, zgodnie z porozumieniem pozostanie częścią Zjednoczonego Królestwa. Brytyjski minister spraw zagranicznych David Lammy stwierdził, że obecny rząd Partii Pracy „odziedziczył sytuację” po poprzednim gabinecie torysów, „który wywołał zagrożenie dla gospodarki Gibraltaru i stylu życia jego mieszkańców”. Punktem zapalnym stała się sprawa sądowa przeciwko dwóm 14-letnim chłopcom pochodzenia rumuńskiego, oskarżonym o próbę gwałtu na nastolatce.
„Głównym celem przyszłej umowy jest zabezpieczenie przyszłego dobrobytu całego regionu. Zostanie to osiągnięte poprzez usunięcie wszelkich barier fizycznych, kontroli osób i towarów przemieszczających się między Hiszpanią a Gibraltarem, przy jednoczesnym zachowaniu strefy Schengen, jednolitego rynku UE i unii celnej” – napisano we wspólnym oświadczeniu. „Strony są przekonane, że niniejsza umowa przyczyni się do wzrostu dobrobytu i przyniesie zaufanie, pewność prawną i stabilność w życiu i dobrobycie mieszkańców całego regionu”.
Negocjacje dotyczące statusu Gibraltaru trwały kilka lat. Przyszłości tego terytorium nie uregulowano w umowie o wolnym handlu między UE a Wielką Brytanią z 2020 roku, tzw. umowie brexitowej.
Obecnie na Gibraltarze mieszka około 34 tys. osób. To terytorium o powierzchni 6,7 km² Hiszpania przekazała Brytyjczykom w 1713 roku.
