Karol III wstrzymuje pełnienie wszystkich obowiązków publicznych na czas leczenia onkologicznego – wynika z oświadczenia Pałacu Buckingham. Informacja ta wywołała spekulacje na temat tego kto i w jaki sposób będzie teraz zastępował monarchę.
Pałac Buckingham ogłosił, że u monarchy zdiagnozowano chorobę nowotworową. Diagnozę postawiono w następstwie niedawnego zabiegu powiększonej prostaty, podczas którego „zwrócono uwagę na osobną, niepokojącą kwestię”. Zgodnie z treścią oświadczenia Pałacu monarcha rozpoczął serię „regularnych zabiegów” w ramach leczenia onkologicznego. Na czas leczenia królowi zalecono wstrzymanie się od pełnienia swoich obowiązków. Kto w tej sytuacji będzie wykonywał obowiązki monarchy?
Mimo diagnozy Karol III będzie kontynuował wypełnianie roli konstytucyjnej głowy państwa. „Przez cały ten okres Jego Królewska Mość będzie kontynuował prowadzenie spraw państwowych i zapoznawanie się z oficjalnymi dokumentami, jak zazwyczaj” – przekazano w oświadczeniu. Oznacza to, że w dalszym ciągu będzie wywiązywać się z prac biurowych, związanych głównie z przeglądem ministerialnych dokumentów. Będzie też uczestniczył w cotygodniowych audiencjach z premierem czy posiedzeniach Tajnej Rady.
Zgodnie z informacją Pałacu Buckingham, Karol III wstrzyma jednak wykonywanie wszystkich swoich obowiązków publicznych. Jak zauważa BBC, to część jego obowiązków, które zawsze zdawały się „cieszyć go w sposób szczególny”. Mowa o spotkaniach z obywatelami, udziale w publicznych ceremoniach oraz odbywanie oficjalnych podróży. W wykonywaniu tych zadań brytyjski król będzie musiał zostać teraz zastąpiony.
Brytyjskie prawo przewiduje możliwość czasowego zastąpienia monarchy przez doradców stanu (Counsellor of State). „W przypadku, gdy król tymczasowo nie może wykonywać swoich oficjalnych obowiązków suwerena z powodu choroby lub pobytu za granicą, wyznaczonych na mocy Letters Patent (pisemnych zarządzeń monarchy – red.) zostaje dwóch lub więcej doradców stanu, aby działali w zastępstwie Jego Wysokości”, informuje strona brytyjskiej rodziny królewskiej.
Stanowisko doradcy stanu po raz pierwszy pojawiło się w 1911 roku decyzją króla Jerzego V, a na stałe weszło do brytyjskiego prawodawstwa w 1937 roku. Zgodnie z założeniami osoby je piastujące mogą zastępować monarchę podczas jego krótkotrwałej niedyspozycji lub nieobecności. Są one upoważnione do „wykonywania większości oficjalnych obowiązków suwerena”, w tym, przykładowo, do „uczestnictwa w posiedzeniach Tajnej Rady, podpisywania rutynowych dokumentów, czy przyjmowania listów uwierzytelniających nowych ambasadorów w Wielkiej Brytanii” – wskazuje oficjalna strona internetowa brytyjskiej monarchii.
Poza zakresem ich kompetencji pozostają natomiast sprawy m.in. dotyczące Wspólnoty Narodów, powołanie premiera, rozwiązywanie parlamentu bez otrzymania wyraźnego polecenia monarchy oraz nadawanie tytułów szlacheckich. Wyznaczenie konkretnych doradców stanu i przydzielenie im zakresu zadań, w których będą oni tymczasowo zastępowali króla, odbywa się na mocy decyzji samego monarchy.
Zgodnie z ustanowionymi w 1937 roku przepisami na stałe funkcję doradcy stanu pełni pięć osób. Są to małżonek monarchy oraz cztery pierwsze osoby znajdujące się w kolejce do sukcesji brytyjskiego tronu oraz dwóch dodatkowych doradców stanu, których wskazał w 2022 roku król Karol III. Tym samym doradcami stanu jest obecnie siedem osób: książę William, królowa Kamila, książę Harry, książę Andrzej, księżniczka Beatrycze, księżniczka Anna oraz książę Edward. Aby pełnić tę funkcję trzeba mieć ukończone 21 lat, z wyjątkiem następcy tronu, który może mieć ukończone jedynie 18 lat.
