Wielka Brytania ma pomysł, jak zabezpieczyć zamrożone rosyjskie aktywa i przekazać je na odbudowę Ukrainy.
Wielka Brytania naciska na przeniesienie prawie 200 mld euro (850 mld 500 mln zł) zamrożonych rosyjskich aktywów zdeponowanych w Belgii do oddzielnego funduszu inwestycyjnego. Zwolennicy takiego posunięcia twierdzą, że może stać się ono krokiem w kierunku przejęcia rosyjskich aktywów państwowych i przekazania ich Ukrainie. Pomysłowi sprzeciwia się jednak część krajów UE, w tym Niemcy i Włochy.
Francja już wcześniej sugerowała, że można użyć groźbę przekazania Kijowowi rosyjskich funduszy jako środek nacisku na Moskwę, by nie złamała ewentualnego zawieszenia broni. Londyn wpadł na pomysł, by przenieść rosyjskie aktywa do „spółki celowej”, która oficjalnie reprezentuje interesy Wielkiej Brytanii. Dałoby jej to większą kontrolę i potencjalnie wzmocniłoby rolę brytyjskiego premiera Keira Starmera jako „budowniczego mostów” między Europą a Stanami Zjednoczonymi.
Mimo że brytyjskie obligacje skarbowe znajdują się wśród zamrożonych rosyjskich aktywów, Wielka Brytania ma obecnie niewielki wpływ na sposób postępowania z tymi funduszami. Oficjalnie są one zdeponowane w imieniu Euroclear — belgijskiego depozytariusza, który przechowuje większość zamrożonych aktywów Rosji i podlega przepisom UE.
Dokładny udział brytyjskich aktywów w Euroclear nie jest znany. Rząd Wielkiej Brytanii informował wcześniej, że posiada 25 mld funtów (126 mld 390 mln zł) w zamrożonych rosyjskich funduszach prywatnych i państwowych.
Rzecznik brytyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych, wspólnoty narodów i rozwoju przyznał z kolei, że resort „prowadzi obecnie pilne rozmowy z partnerami, aby zbadać wszystkie możliwości prawne mające zagwarantować, że Rosja zapłaci za szkody wyrządzone Ukrainie”. Państwa europejskie chcą podjąć szybkie działania w obawie, że Węgry, które są bardziej przychylne Rosji, pod koniec lipca zablokują decyzję o przedłużeniu sankcji.
Reżim sankcyjny Unii Europejskiej musi być przedłużany co sześć miesięcy w drodze jednomyślnej decyzji. Rząd węgierski wielokrotnie groził, że skorzysta z prawa weta, aby skutecznie zwrócić pieniądze Moskwie. Przeniesienie środków z Euroclear do odrębnego podmiotu mogłoby okazać się użyteczną ochroną przed tym ryzykiem.
Ponieważ Euroclear ma siedzibę na terytorium Belgii, kraj ten jest szczególnie narażony na wszelkie skutki prawne lub finansowe konfiskaty rosyjskich środków. Belgia prawdopodobnie z zadowoleniem przyjęłaby strukturę podobną do tej zaproponowanej przez Wielką Brytanię, która przenosi odpowiedzialność na wiele krajów.
Euroclear zwrócił się do UE z prośbą o wyjaśnienie, co stanie się, jeśli sankcje nie zostaną przedłużone. Niepewność prawna grozi bowiem nadszarpnięciem reputacji Euroclear jako godnego zaufania podmiotu prowadzenia działalności gospodarczej. Może też narazić firmę na roszczenia odszkodowawcze ze strony posiadaczy skonfiskowanych aktywów.
